L-istorja ta’ Malta
L-istorja ta’ Malta tmur lura aktar minn 7,000 sena, b’evidenza tal-umani fuq il-gżira. Matul is-sekli, Malta kienet taħt il-ħakma ta’ diversi poteri, fosthom il-Feniċi, ir-Rumani, l-Għarab, in-Normanni, u l-Ingliżi. Il-gżira kellha rwol kruċjali fit-Tieni Gwerra Dinjija u kisbet l-indipendenza mill-Ingilterra fl-1964. Fl-2004, Malta ssieħbet fl-Unjoni Ewropea u minn dakinhar saret destinazzjoni turistika popolari magħrufa għall-bajjiet sbieħ, il-kultura rikka, u l-monumenti storiċi.
5200 QK
Malta Preistorika
L-ewwel evidenza magħrufa ta’ umani f’Malta tmur lura għall-era Neolitika, bi provi ta’ agrikultura u strutturi megalitiċi bħal; It-tempji megalitiċi ta’ Ħaġar Qim u Mnajdra.
218 QK
Malta Rumana
Ir-Rumani ħakmu lil Malta, li saret bażi navali importanti għall-operazzjonijiet tagħhom fil-Mediterran. Il-lingwa Maltija adattat xi vokabularju bbażat fuq il-Latin minn dan il-perjodu.
870 WK
Ħakma Għarbija
Wara perjodu ta’ ħakma Biżantina, Malta ġiet maħkuma mill-forzi Għarab, li introduċew il-fidi Iżlamika fil-gżejjer. Dan il-perjodu ra l-iżvilupp tal-lingwa u l-kultura Maltija Għarbija.
1530
Il-Kavallieri ta’ San Ġwann
Il-Kavallieri Ospitalieri ta’ San Ġwann ingħataw Malta mill-Imperatur Karlu V, u stabbilixxew fortizza kontra l-espansjoni Ottomana fir-reġjun. Huma bnew il-belt Valletta u ħallew influwenza kbira fuq il-kultura Maltija.
1798
Okupazzjoni Franċiża
Napuljun Bonaparte ħataf lil Malta mill-Kavallieri ta’ San Ġwann, iżda l-ħakma tiegħu kienet qasira hekk kif il-Maltin irvellaw kontra l-okkupazzjoni Franċiża u talbu l-protezzjoni Ingliża.
1964
Indipendenza
Malta kisbet l-indipendenza mill-Ingilterra, u saret monarkija kostituzzjonali bir-Reġina Eliżabetta II bħala l-kap tal-istat. Fl-1974, Malta saret repubblika bil-President bħala kap tal-istat.
2004
Sħubija fl-UE
Malta ssieħbet fl-Unjoni Ewropea, li wasslet għal tkabbir ekonomiku u integrazzjoni mal-Ewropa. Il-lingwa Maltija saret lingwa uffiċjali tal-UE.
5200 QK
Malta Preistorika
L-evidenza l-aktar bikrija ta’ attività umana f’Malta tmur lura għall-5200 QK, bil-wasla ta’ settlers mis-Siċilja. Dawn in-nies preistoriċi bnew tempji megalitiċi, xi wħud minnhom għadhom jidhru sal-lum, bħal it-tempji ta’ Ħaġar Qim u Mnajdra.
